Kadın Hastalıkları ve Doğum

Endometriosis rahim içini oluşturan tabakanın (Endometrium) rahim dışı anatomik alanlarda yerleşmesi ve aynı normal Endometrium gibi hormonlara cevap vermek sureti ile bu değişik yerleşim bölgelerinde adet kanamasına eşdeğer kanamalar oluşturur. Bu kanamalar üreme organlarında yapışıklık gibi bazı hasarlara neden olabilir. Bu hasarlar hem üreme fonksiyonlarına engel ve hem de ağrı gibi yakınmalara neden olur.Endometrosispatalojisi olan hastalarda infertilite (kısırlık) %40 oranlarında görülmektedir. Endometriozis kısırlık nedenleri arasında en önde gelen nedenler arasındadır. Bu hastalık nedeni ile tüp bebek tedavisi gerekebilir, hatta bazı ileri devre Endometriozis vakalarında tek çözüm olabilir.

Çikolata kistleri Endometriozis hastalığının yumurtalıkları tutan cinsidir. Endometriozis yumurtalıklarda çikolata kistlerinin en başlıca nedenidir. Bu tip kistleri olan hastaların birincil şikayeti çok önemlidir. Kısırlık yakınması olan hastalarda, gebelik tedavisi bu kistlerin cerrahi olarak çıkarılmasının önüne geçebilir. Çocuk sorunu olmayan hastalarda ve medikal tedaviye cevap vermeyen Endometriozis veya çikolata kistlerinin cerrahi tedavi öne alınır.Bunun dışında ilaç tedavisine cevap vermeyen ve şiddetli ağrı yakınmaları olan hastalarda cerrahi tedavi söz konusudur.

Menopoz yakınmaları arasında en önemlisi sıcak basmalarıdır. Özellikle gece uykudan kaldıran ve uyku kalitesini bozan sıcak basmaları mutlaka tedavi edilmelidir.Sıcak basmaları ve kemik erimesine karşı mücadelede halen en etkin hormon Östrojen hormonudur. Bu hormon yetkili uzman hekimlerin koordinasyonu altında kadın hayatında çok önemli kazanımlar sağlayabilir. Hormon tedavisi kadın sağlığını bozan veya kansere neden bir tedavi şekli değildir. Hormon tedavisi, kadın beyin sağlığı, kemik sağlığı ve menopozun getirdiği hızla yaşlanmayı engelleyen, ulusal veya uluslararası bütün bilimsel platformlarda kabul görmüş bir tedavi şeklidir. Bir çok diğer hormonların eksikliğinde insan vücudunda oluşan olumsuz etkiler gibi Östrojen hormon eksikliğinin de birçok olumsuz etkiler yaptığını bilmekteyiz. Diğer hormon eksikliklerinin tedavisinde olduğu gibi Menopozda verilen hormonlar hasta yararına yapılan bir tedavidir. Aslı olmayan bilgiler ve dedikodular sebebi ile kadın sağlığına katkı ve faydası olan hormon tedavisinden uzak durmak sağlığınız açısından sakıncalıdır.

Rahim ameliyat ile alınmış fakat yumurtalıkları alınmamış hastalar adet görmezler fakat hormonal olarak yumurtalıkları çalıştığı için hormon eksikliğine bağlı sıkıntıları ve problemleri oluşmaz. Rahimleri olmadığı için gebe kalmazlar ve adet görmezler. Bunun dışında kemik ve metabolik sağlıkları yumurtalıkları çalıştığı sürece normal bir şekilde devam eder. Bu nedenle çok gerekmedikçe,orta yaş kadın grubunda dahi yumurtalıkları almadan cerrahi yapmak temel prensip haline gelmiştir. Bu hastalar adet görmedikleri için Menopoz girdiklerinden emin olamazlar. Burada en önemli işaret sıcak basmaları ve uyku kalitesinde bozukluklardır. Kişi bu tip şikayetler ile gelirse rahmi olmadığı için kanda hormon seviyeleri bakılarak durumu anlaşılır ve gereken destek verilir. Rahmi alınan fakat yumurtalıkları alınmamış hastalar, ameliyat olmamış emsal kadınlarla birlikte aynı veya benzer zamanda hormonal Menopoza girerler. Rahmi alınan hastalar erken Menopoza girer diye bir kural yoktur.

Sezaryen tanım olarak, gebelik ve doğum sürecinde, anne veya bebek sağlığını tehlike sokan bir durum varlığında can kurtaran bir cerrahi girişimdir. Bunun yanında anne adayı uzman hekim tarafından karar verilen uygun zaman diliminde, şartların oluşması halinde sezaryen ameliyatı yapılabilinir. Günümüzde ultrason marifeti ile uygun şartların karşılandığı tespit edilmektedir. Bebeğin anne karnında yeterli şekilde geliştiği ve doğuma hazır olduğu rahatlıkla tespit edilmektedir. Normal doğum ağırlıklı olarak anne adayının iradesi ve fiziksel kapasitesi ile gerçekleşen doğal bir olaydır. Anne adayının bu sürece kendini hazır hissetmemesi veya istememesi bir insanlık hakkıdır. Tıp bu noktada anne adayına istekleri doğrultusunda hizmet vermek ve sağlıklı bir bebek vermekle yükümlüdür. Sağlıklı bir bebek sahibi olmak için normal doğum şarttır diye bir kural yoktur.

Pap Smear 21 yaş ile beraber, cinsel yaşamı başlamış bütün kadınlarda alınması gereklidir. Tıp tarihinde kanser ön tanısında en yararlı tarama yöntemleri başında pap smear gelmektedir. HPV tiplemesi pap smear sayesinde rahim ağzı kanseri çok erken evrelerde yakalanmakta  ve basit tedavi yöntemleri ile çözüme ulaşılmaktadır. En geç 2 sene aralıklarla yapılması rahim kanserlerinden ölümleri yüksek oranlarda engellemektedir.

Mamografi 45 yaş sonrası kadınlarda başlaması uygundur. Aile genetik yükü mamografi başlangıç tarihininde çok önemli yer alır. Ailesinde meme kanseri öyküsü olmayan kadınlarda, obezite, alkol kullanımı ve doğum yapmamış olmak, emzirmemek risk teşkil etmektedir. Gebelik ve emzirme meme kanseri açısından koruyucu etkileri olduğu kabul edilmektedir. Özellikle menopoz döneminde mutlaka mamografi taramalarının başlaması gereklidir. Mamografisi olmayan kadınlarda hormon tedavisi başlaması doğru değildir. Mamografi sonrası hormon tedavisi rahatlıkla verilebilinir. Ultrason ile meme taraması, mamografi taramasının yerini alamaz. Radyoloji, mamografi yanına ultrason ilavesi gerek görürse ancak mamografi ile beraber yapılabilinir.

Günümüzde modern cerrahi teknikler arasında kapalı cerrahi yani endoskopik cerrahi yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Endoskopik cerrahi yöntemi ile bütün jinekolojik operasyonlar yapılamaz. Özellikle vajinal yoldan yapılan jinekolojik ameliyatlar, kadın doğum cerrahisinde önemli yer teşkil eder. Kadın doğum cerrahisinde cerrahi iki yoldan yapılır. Karın ve vajinal yol ile olmak üzere iki farklı yoldan yapılmaktadır. İdrar kaçırma, mesane sarkması ve rahmin düşmesi gibi problemlerde endoskopi yerine vajinal ameliyatlar jinekolog cerrah tarafından yapılır. Cinsel sağlık ve yaşam için yapılan kozmetik ameliyatlar keza vajinal yoldan gerçekleşir.

Dünya üzerinde, üreme çağı olarak tanımladığımız yaş grubu içerisinde yer alan 70 milyon kadın hormon içeren doğum kontrol haplarını kullanmaktadır. Doğum kontrol hapları ilk olarak 1960 yıllarında piyasaya sürülmüştür. Bu alan genç ve üreme çağında olan kadınları içermekte ve hormon içeren hapların kullanıldığı alanı oluşturmaktadır. Sadece bu rakamlar bile doğum kontrol haplarının kısırlık yapıyor iddiasının bilim dışı olduğunu göstermektedir. Gebelikten korunma dışında, doğum kontrol hapları adet düzeni bozukluğu ve polikistik over hastalığı gibi hormon kaynaklı şikayetlerin tedavisinde kullanılmaktadır.

Doğum kontrol hapları değil kanser yapmak, yumurtalık, rahim ve barsak kanserlerinden koruyucu etkisi, bir yıl ve üzerinde kullananlarda daha belirgin bir şekilde rapor edilmiştir. Kansızlık ve şiddetli adet kanaması olanlarda tedavi seçenekleri arasında ilk sırada yer alır. Dismenore denilen ağrılı adet kanamalarında yine ilk tercih tedavi yöntemleri arasında doğum kontrol hapları yer almaktadır. Hormonlardan korkmak, maalesef hekimlerin hastalarını iyi aydınlatmama ve bilgi vermemesi yüzünden olmuştur.